Cioran : een duister denker. Wie hem voor het eerst leest, weet niet of hij hem ernstig moet nemen. Want wat doe je bij een eerste lezing met een gedachte als
"de dood is het degelijkste dat het leven tot nog toe heeft uitgevonden"?
Zoals in zijn andere werken, brengt Cioran ook in zijn Ecartélement, zijn sombere, pessimistische nihilisme tot uitdrukking. "De grootste prestatie van mijn leven is dat ik nog in leven ben."
En : "Als men feilloos waarnam wat men is, dan had men nog net het hart om te gaan liggen, maar zeker niet om op te staan."
Dit is een meditatieboek vol (soms glanzende) aforismen die men even aandachtig en bedachtzaam dient te lezen als de Pensées van Pascal. Men houdt ervan, of men houdt ze ver van zich.
Naast die aforismen, ook een even intelligente als kontroversiële filosofie van de geschiedenis, en gedachten over verdraagzaamheid die elk konformistisch lezer waarschijnlijk doen kokhalzen : over de beschaafden die, uit zwakheid, de verdraagzaamheid hebben uitgevonden, en daaraan te gronde zullen gaan; de verdraagzaamheid als koketterie van stervenden.
De vertaling is zeer goed maar toch vond ik er dat typische Cioran-aksent van de oorspronkelijke teksten niet in terug : dat vreemde aksent van een Roemeen die op latere leeftijd (feilloos) Frans leerde, en dat zo eigen en zo onvertaalbaar is.
Paul Janssen
Emile M. Cioran, Gevierendeeld, De Arbeiderspers, Amsterdam, 1995, 163 pag.
ISBN 90-295-1025-0
Verscheen in TeKoS (Teksten, Kommentaren en Studies), nr.85, 1997
Drie uur 's ochtends. Ik neem elke seconde waar, en dan de volgende, ik maak de balans op van iedere minuut. Waarom dit alles? - *Omdat ik geboren ben.* Uit doorwaakte nachten van een bijzonder soort ontstaat de kwestie van de geboorte. - Geboren zijn is ongemak
Hoe verder de mensen zich van God verwijderen, des te groter wordt hun kennis van de religies. - Geboren zijn is ongemak
Wat scheppingsdrang genoemd wordt, is niet meer dan een afwijking, een perversie van onze natuur. - Geboren zijn is ongemak
Geboren zijn is ongemak (De l'Inconvenient d'être né, 1973)
Vertaling Edu Borger
Zozeer hebben heiligen hun toevlucht gezocht in het gemak van de paradox dat het onmogelijk is ze niet te citeren op deftige bijeenkomsten. - Bittere syllogismen
Als ik in God geloofde, zou mijn verwaandheid grenzeloos zijn: ik zou spiernaakt door de straten wandelen - Bittere syllogismen
Bittere Syllogismen (Syllogismes de l'Amerture, 1952)
Vertaling Huug Kaleis
Wanneer het moment voor een bepaalde ideologie gekomen is werkt alles en iedereen mee aan het welslagen ervan, zelfs haar vijanden; polemiek noch politie kan haar expansie tegenhouden of haar succes vertragen; zij wil en kan in praktijk gebracht worden, realiteit worden; maar hoe beter zij daarin slaagt, des te meer kans loopt zij om uitgeput te raken; wanneer zij ingevoerd is, zal zij haar ideële inhoud verliezen en haar hulpbronnen opgebruiken om ten slotte de heilsboodschap waarover zij beschikte op losse schroeven te zetten en in gebabbel of in een schrikbeeld te ontaarden. - Geschiedenis en Utopie
Als het Westen niet ongeneeslijk ziek is moet het alle ideeën die men ervan gestolen heeft en die men elders in een vervalste vorm heeft toegepast opnieuw overwegen: ik bedoel dat het de taak heeft, als het zich door een oprisping of een spoor van eergevoel wil onderscheiden, de utopieën weer ter hand te nemen die het uit gemakzucht aan aanderen heeft overgelaten, waardoor het afstand heeft gedaan van zijn genie en zijn missie. - Geschiedenis en Utopie
Geschiedenis en Utopie (Histoire et Utopie, 1960)
Vertaling Edu Borger
Iemand die organisch deel uitmaakt van een beschaving kan de kwaal niet identificeren die haar ondermijnt. Zijn diagnose is niets waard, het oordeel dat hij over haar velt sluit hemzelf in; hij spaart de beschaving uit egoïsme. De nieuwkomer is minder gebonden, onbevangener. Zijn onderzoek is onpartijdig; hij is beter in staat vast te stellen wat er aan schort. Mocht de beschaving ten onder gaan, dan is hij desnoods bereid mee ten onder te gaan; hij aanvaardt dat zij beiden slachtoffer zijn van het fatum. Remedies heeft hij niet en draagt hij ook niet aan. Omdat hij weet dat het noodlot zich niet laat behandelen, werpt hij zich bij iemand op als genezer. Zijn enige ambitie; op de hoogte blijven met de toestand van de Ongeneeslijk Zieke. - Bestaan als Verleiding
Zoveel veroveringen, verworvenheden, ideeën, waar zullen die voortleven? In Rusland? In Noord-Amerika? Beide hebben hun consequenties getrokken uit het ergste dat Europa zal overkomen. Latijns-Amerika? Zuidelijk Afrika? Australië? Van die kant moet, naar het schijnt, de aflossing worden verwacht. De buitenwijk van de globe heeft de toekomst. - Bestaan als Verleiding
Bestaan als Verleiding (La tentation d'exister, 1956)
Vertaling Maarten van Buuren
Cioran : een duister denker. Wie hem voor het eerst leest, weet niet of hij hem ernstig moet nemen. Want wat doe je bij een eerste lezing met een gedachte als
